Cập nhật thông tin chi tiết về #30: Viết Kịch Bản Phim Ngắn mới nhất trên website Toiyeucogaihalan.com. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
Trong những năm trở lại đây, cùng với sự phát triển vượt bậc của công nghệ và nhu cầu giải trí ngày càng tăng cao, phim ngắn đã trở thành món ăn tinh thần phổ biến đối với khán giả. Cách đây vài năm, khi phong trào “người người làm phim, nhà nhà làm phim” nở rộ, hàng loạt cuộc thi, liên hoan phim ngắn cũng dần được hình thành và trở thành sân chơi cho mọi đối tượng yêu thích làm phim. Với những biên kịch mới vào nghề, phim ngắn là cơ hội để rèn giũa kỹ năng, công việc kiếm tiền nhanh chóng và là bước chuẩn bị để tiến lên những dự án lớn hơn như phim điện ảnh hay phim truyền hình.
Phim ngắn là gì?
Theo định nghĩa của nhiều Liên hoan phim, phim ngắn là phim có độ dài dưới 40 phút. Tuy nhiên, với phần lớn Liên hoan phim, phim ngắn là phim có độ dài dao động trên dưới 20 phút hoặc ngắn hơn. Tất nhiên, bạn vẫn có thể làm một phim ngắn có thời lượng 30 phút, hoặc thậm chí 60 phút. Nhưng mà, nếu bạn đã khai thác một vấn đề tới tận phút 40, tại sao bạn không khai thác hẳn luôn thành kịch bản 90 phút? Mọi người sẽ hỏi bạn như vậy.
Về lý thuyết, phim ngắn được xem như phim điện ảnh ngắn, không phải tiểu phẩm, cũng không phải video clip. Là phim, có nghĩa là bao gồm một câu chuyện được kể rõ ràng, mạch lạc bằng ngôn ngữ điện ảnh, truyền tải một thông điệp mạnh mẽ với lối kể chuyện ấn tượng, độc đáo. Những tiểu phẩm giáo dục, đạo đức đơn giản hay những vở hài kịch ngắn được quay ở khung hình 21:9 không được gọi là phim, đơn giản vì những tiểu phẩm đó không đủ ngôn ngữ điện ảnh. Những clip được quay và cắt ghép như những ảnh động (GIF) nối tiếp nhau rồi dán nhãn arthouse cũng không phải là phim, vì đó chỉ đơn thuần là một album ảnh động.
Thể loại phổ biến
Phim ngắn có thể loại khá đa dạng: Từ tâm lý, tình cảm, hành động đến rùng rợn, hồi hộp, sci-fi… Tuy nhiên, có một số thể loại ít được sản xuất và quan tâm, đó là cổ trang, hoạt hình, giả tài liệu. Lý do chủ yếu là vì những thể loại này khó sản xuất, mất thời gian, kinh phí lớn, lại không phù hợp với tiêu chí của nhiều cuộc thi phim ngắn.
Happen Ending
“Happen Ending”, cái kết bất ngờ có thể dự đoán trước, là đặc trưng của phim ngắn. Đó có thể là cái kết có hậu, đoản hậu, bi kịch, hay kết mở; nhưng điểm chung là phải gây bất ngờ một cách hợp lý cho khán giả.
2. Cấu trúc kịch bản phim ngắn
Ba Hồi có cần thiết?
Cấu trúc Ba Hồi, nói một cách đơn giản, là chia câu chuyện làm ba phần: Mở đầu, Phát triển, Kết thúc. Cho dù bạn kể câu chuyện như thế nào, kể theo cách gì, cuối cùng câu chuyện của bạn vẫn đi theo cấu trúc này. Bạn có thể mở đầu phim bằng cảnh kết, kết thúc phim bằng cảnh mở đầu, thì cuối cùng phim của bạn vẫn có đầy đủ ba phần: Mở đầu – Phát triển – Kết thúc. Không chạy đi đâu được.
Ouline kỹ càng
Outline, như đã nói ở những bài trước, là liệt kê tình tiết, diễn biến trong phim bằng các đoạn văn ngắn hoặc gạch đầu dòng. Đây là cách để bạn nắm được mạch phim một cách rõ ràng trước khi bắt tay vào viết kịch bản. Trừ khi bạn viết một kịch bản dưới 5 phút, hãy luôn chuẩn bị outline thật kỹ càng để không phải chỉnh sửa, viết lại nhiều lần, hoặc rơi vào những hố logic, lỗi cấu trúc khi đã viết tới giữa chừng.
Mở đầu hấp dẫn
Nếu như trong phim điện ảnh, bạn có tới 2-5 phút đầu tiên để thu hút khán giả, thì trong phim ngắn, bạn chỉ có chưa tới 30 giây đầu tiên để khán giả quyết định có xem tiếp hay không. Vậy nên, hình ảnh mở đầu của phim ngắn vô cùng quan trọng. Hình ảnh mở đầu cũng giống như tiếng sét ái tình trong tình yêu vậy. Phải khiến khán giả chú ý đến phim của bạn ngay từ cái nhìn đầu tiên, hoặc họ sẽ tắt và xem phim khác.
Sử dụng kỹ thuật đúng chỗ
Các công cụ và kỹ thuật kể chuyện của phim ngắn và phim điện ảnh không khác gì nhau. Áp dụng kỹ thuật kể chuyện đúng nơi, đúng lúc sẽ giúp kịch bản trở nên hấp dẫn hơn và ngược lại. Công cụ và kỹ thuật kể chuyện sinh ra để phục vụ câu chuyện, hãy sử dụng chúng một cách hợp lý.
Càng ngắn càng tốt
Khán giả ngày nay không thích những câu chuyện được kể dài dòng, chậm chạp. Hơn nữa, phim ngắn có thời lượng vô cùng hạn chế, vậy nên mọi tình huống, chi tiết, nội dung trong phim ngắn phải được thể hiện một cách ngắn gọn, súc tích. Đừng quá tham lam chi tiết, hãy chỉ đưa vào kịch bản của bạn những chi tiết đắt giá nhất một cách mượt mà và không gượng ép.
Tự làm bản thân ngạc nhiên
Ý tưởng phim ngắn thường đến từ những khoảnh khắc thú vị, bất ngờ. Khi viết kịch bản phim ngắn, hãy suy nghĩ xem câu chuyện của bạn, cách bạn kể chuyện, cái kết của phim có kiến bạn cảm thấy bất ngờ, thú vị hay không. Nếu bạn cảm thấy rằng câu chuyện của bạn quá bình thường, nhạt nhòa, chưa đủ bất ngờ, thì khán giả cũng vậy.
Không dễ dãi
Mỗi phim ngắn, là mỗi câu chuyện, thế giới quan độc đáo, khác biệt. Khán giả luôn muốn xem những thứ mới lạ. Vậy nên người biên kịch cũng phải tìm kiếm cách kể chuyện mới lạ, độc đáo, sáng tạo. Đừng cố gắng nói lại thứ mà người ta đã nói đi nói lại nhiều lần. Hãy đưa ra tuyên ngôn mới, thông điệp mới thông qua kịch bản của bạn. Nếu đó là một thông điệp cũ, vậy thì cách bạn truyền đạt thông điệp đó phải hoàn toàn mới. Thông điệp cũ, cách kể cũ, kết quả chỉ là một tiểu phẩm nhàm chán và vô vị. Hãy sáng tạo, đừng dễ dãi với bản thân, bởi khán giả không bao giờ dễ dãi với bạn.
Nghĩ đến kinh phí
Làm phim là tốn tiền, dù cho chỉ là một phim ngắn 2 phút. Khi viết kịch bản, hãy lưu ý xem kịch bản này sẽ tốn tầm bao nhiêu tiền, nhà sản xuất có đủ tiền để hiện thực hóa phim ngắn này hay không. Có những phim ngắn chỉ tốn hai triệu đồng, cũng có phim ngắn tốn cả tỷ bạc. Nếu bạn viết một kịch bản về chiến tranh trong vũ trụ hay đánh nhau với khủng long khi mà ekip chỉ có hai mạng và không ai biết làm kỹ xảo, cũng chẳng có tiền thuê phim trường thì kịch bản đó bỏ xó. Hay khi bạn viết kịch bản về hai chị em giành nhau cây kẹo mút ngoài sân chơi mà sản xuất dụ bạn bán nhà thuê ekip khủng để quay phim cho đẹp thì bạn nên cho sản xuất vô nồi lẩu. Tiền nào của nấy. Hãy nghĩ về tiền khi viết kịch bản để tăng cơ hội hiện thực hóa kịch bản của bạn.
Thực tế là không có cách tính cụ thể cho một kịch bản sẽ tốn bao nhiêu tiền. Vấn đề này đòi hỏi kinh nghiệm nhiều hơn. Cứ viết nhiều, ăn hành nhiều rồi bạn sẽ có kinh nghiệm.
Giá kịch bản phim ngắn hiện nay dao động từ hai đến dưới mười triệu đồng/kịch bản (mà chủ yếu là giá hai triệu/kịch bản). Dù tình trạng phá giá vẫn luôn xảy ra và không phải lúc nào biên kịch cũng được trả tiền, thì số lượng biên kịch và nhu cầu kịch bản phim ngắn vẫn có chiều hướng tăng cao.
Với nhiều biên kịch, phim ngắn là cơ hội tốt để kiếm tiền. Với nhiều biên kịch khác, phim ngắn là bước đệm trong lúc chờ cơ hội được viết điện ảnh. Dù cho mục đích, mục tiêu của bạn là gì; thì khi viết kịch bản phim ngắn, hãy cố gắng viết tốt nhất có thể. Vì khán giả, vì chính bản thân bạn.
Workshop “Viết kịch bản phim ngắn” trong năm nay (2020)?
Cách Viết Kịch Bản Phim Ngắn Hay
Cách viết kịch bản phim ngắn hay
PHẦN MỘT: Từ ý tưởng đến câu chuyện Chương 1: Hoặc là một bộ phim, hoặc không là gì cả
Bạn muốn quay một bộ phim ngắn. Vào mùa hè này. Bạn đã quyết định như vậy. Bạn rất hào hứng và vội vàng muốn chứng tỏ những gì mình biết làm. Một cơ sở nào đó cho bạn mượn một máy quay DV150 vào những ngày nghỉ cuối tuấn. Môt người bạn đang thực tập tại một phòng dựng sẽ dựng phim giúp không cho bạn. Một cô bạn là diễn viên đã kết thúc dự án phim của cố ấy. Và bạn cũng nhanh chóng tìm được nam diễn viên chính tại một trường Đại học. Công tác hậu cần cũng đã có nguồn hỗ trợ. Bạn hàu như có thể tự sản xuất phim của mình. Tất cả chỉ chờ ngày bấm máy.
CÒN KỊCH BẢN THÌ SAO?
Trong KB phim dài, nhà biên kịch không có thời gian khai thác triệt để tất cả các tình huống trong các cảnh. Những viết KB phim ngắn thì lại khác, công việc duy nhất cảu công việc viết KB phim ngắn chính là ở chỗ đó. Nếu dùng một từ người Mỹ hay sử dụng thì đó là MILKER, có nghĩa là phải khai thác tối đã dự độc đáo của câu chuyện, vắt kiệt cốt tủy của câu chuyện như một người vắt sữa vậy. Đó có thể gọi là nghệ thuật của phim ngắn. Đó cũng chính là điều người ta chờ đợi ở bạn. Để xem lại câu chuyện, bạn cần phải dỡ tung nó ra, chia thanh các phần nhỏ, gần như cái cách mà người thợ sửa xe vẫn làm. Đặt tất cả trước mắt và tự hỏi:
– Mình muốn kể chuyện gì nhỉ? – Điều gì mình quan tâm đến trong câu chuyện này? – Trong nhân vật, có cái gì làm mình thích thú? – Đoạn kết đã thực sự ấn tượng chưa? – Cách kể chuyện đã hấp dân Còn kịch bản thì sao? Chẳng thành vấn đề. Bạn viết xong kịch bản trong vòng hai ngày. Viết một kịch bản chả có gì phức tạp cả. Chỉ cần ý tưởng hay và bạn đã có ý tưởng trong đầu và ý tưởng này được mọi người khen là hay và táo bạo. Nhưng thật kỳ cục, khi đọc kịch bản của bạn, nhiều thắc mắc cất lên:
– Tôi không hiểu lắm đoạn kết. – Thông điệp thật tối nghĩa. – Nhân vật chính hành động không thật. – Hơn nữa, khi đọc kịch bản thì không còn thaayshay và táo bạo như lúc bạn kể câu chuyện kèm theo những động tác nữa. Trước những phản ứng như vậy, bạn có cảm giác mình là một nghệ sĩ mà mọi người không hiểu. Vì thế nên bạn dừng tất cả mọi chuyện lại. Sự chán chường xâm chiếm bạn, và bạn cảm thấy đời mình két thúc ngay ở đây.
Thế nếu chỉ đơn giản vì bạn là người vội vã quá? Thế nếu chỉ đơn giản là bạn muốn làm phim bằng mọi giá? Vậy thì ban hãy yên tâm, bạn không phải là người duy nhất đâu. Đây là tình trạng phổ biến trong giới làm phim ngắn. Đó là lý do khiến cho phần lớn các bộ phim vchir được coi xem là được thôi.
LÀM PHIM NGẮN KHÔNG CÓ NGHĨA LÀ LÀM NHANH
Bạn cần phải biết rằng viết một kịch bản giống như xây dựng một ngôi nhà vậy. Nếu như bạn chỉ có một phòng tắm xinh xắn không có mái thì chả ai muốn vào đó tắm cả. Nhưng đừng vội hoảng. Có mất mát gì đâu vì bạn sẽ làm bộ phim của mình, nếu như bạn chấp nhận làm lại từ đầu, xem xét lại từ đầu.
Hãy học cách dành thời gian cho công việc viết kịch bản, trau chuốt kịch ban rnhw một người thợ đóng đồ gỗ quay bào nuột sản phẩm của mình vậy. Với tất cả lòng trìu mến, sự bền bỉ và kiên nhẫn.
***
Chương 2: Ý tưởng của thế kỷ
Hồi tưởng: cách đây hai tháng, trên đường đến rạp chiếu phim bạn bất ngờ thấy một người đàn ông trước điểm đỗ xe buýt với một bó hao trên tay. Anh ta có vẻ lo âu. Hai tiếng sau anh ta vẫn đứng đó dưới cơn mưa rào, vẫn nguyên tư thế với vẻ âu lo như vậy. Bạn đã thấy hình ảnh này và rất muốn đưa vào kịch bản. Một, hai, ba, bạn đã viết kịch bản liến một mạch.
Thế nhưng tại sao kịch bản của lại bị các nhà sản xuất từ chối? Tại sao mọi người lại đánh giá là kịch bản của ban kém và không hấp dẫn.
Sau một tháng, được người thân và bạn bè khuyến khích, bạn gạt bỏ cái tôi sang một bên và xem lại kịch bản của mình. Bạn đọc kỹ lưỡng lại từng cảnh một, từng lời thoại một và đột nhiên bạn giật mình! Cảnh người đàn ông buồn bã cầm bó hoa đã làm bạn thích thú bao nhiêu thì nay bỗng trở nên lạc lõng, chẳng đầu, chẳng đuôi. Những cảnh kết nối thì nhạt nhẽo, chẳng có gì đặc sắc.
Sự sợ hãi xâm chiếm bạn: Thế nếu như tất cả mọi người ,những nhà sản xuất đã nhận ra đúng vấn đề? Thế nếu như KB của mình kém thật?
HÃY BÌNH TĨNH LẠI
Nếu như lúc đầu, ý tưởng của bạn làm bạn và những người xung quanh thích thú thì có nghĩa nó không đến nỗi tệ như vậy. Nhưng một ý tưởng hay ban đầu – thậm chí là đặc sắc – không có nghĩa là sẽ làm nên một KB hay. Chỉ đơn giản là vì bạn đã vội vã đặt bút viết KB liền một mạch và bạn đã bỏ qua vài điểm tạo nên cấu trúc của câu chuyện. Và chính những điểm đó là những cái thiếu trong KB của bạn!
KỊCH BẢN: CHÚ Ý, NGUY HIỂM!
Như phần lớn các bạn bè là nhà biên kịch, một khí có ý tưởng trong đầu là ngay lập tức bắt tay vào việc viết một kịch bản chi tiết. Thật là tiện, người ta thấy liền câu chuyện thế nào. Lên trang, trình bày đẹp và thế là xong! Nhiệm vụ đã hoàn thành! Hoan hô bạn vừa viết xong một KB phim ngắn nhưng chắc chắn sẽ không thể là một phim hay. Bắt đầu bằng việc viết một kịch bản chi tiết là sai lầm không được mắc phải.
Chú ý: Trong trường hợp phim chỉ dài 3 phút thì mới có thể viết KB chi tiết từ đầu được vì câu chuyện hình thành trong đầu bạn. Nhưng lúc đó lại phát sinh một mối nguy hiểm khác: đó là tất cả được dồn hết vào đoạn kết. Và cho dù đoạn kết đã rất hay rồi thì nó vẫn có thể hấp dẫn hơn nếu như bạn trau chuốt cả đoạn đầu.
NHỮNG NHÀ BIÊN KỊCH VỚI KB BẢN
Hãy lấy VD những nhà biên kịch viết KB cho phim truyện dài. Để làm phim dài, rất ít trường hợp nhà biên kịch viết ngay KB chi tiết. Cách tiến hành nhanh gọn này là không thể được đối với một KB dài 120 trang đồi hỏi. phải suy nghĩ một cấu trúc kỹ lưỡng hơn.
Một số nhà biên kịch thường bắt tay vào viết luôn một mạch mà không có KB tóm tắt vì họ đã phải suy nghĩ, lật đi lật lại caai chuyện của mình trong đầu từ … 5 năm nay! Trong suốt thời gian đó, chính cuộc sống đã cung cấp cho họ một phần da thịt của bộ phim.
Như vậy không phải vì bộ phim của bạn ngắn mà bạn bỏ qua thao tác xây dựng cấu trúc câu chuyện. Trong nghề biên kịch, 90% thành công đến từ khả năng phân tích, xem xét kỹ lưỡng công việc của mình. Ngay cả một câu chuyên chỉ dài có 30 giây thì suy nghĩ về câu chuyên đó cũng cần phải được cày xới như với một bộ phim dài 90 phút.
Chắc chắn là với câu chuyện ngắn thì sẽ đỡ mất thời gian hơn, đỡ mất năng lượng hơn, thế nhưng, một ý tưởng phim ngắn đôi khi còn gây khó khăn rắc rối hơn một ý tưởng phim dài. Vấn đề là phải khai thác tối đa ý tưởng và đạt được hiệu quả một cách nhanh nhất có thể được. Vậy thì bạn cần phải quay trở lại những nguyên tắc cơ bản để xây dựng câu chuyện. Có thể việc này sẽ khiến bạn mệt mỏi, cáu kỉnh nhưng hãy tự nhủ rằng những phút giây mà bạn dành để xây dựng câu chuyện sẽ giúp cho bạn nhìn nhận câu chuyện đó một cách rõ ràng hơn.
Chương 3: Cấu trúc lại câu chuyện
Bây giờ bạn ngồi trước KB của mình với vẻ mặt thật khốn khổ, KB này giống như một bát phở thập cẩm. Bạn lo lắng tự hỏi làm thế nào để giải quyết cái đống hổ đốn này. Bạn cảm thấy thật đơn đọc, viễn cảnh bấm máy ngày càng xa dẫn. Sẽ chẳng bao giờ bạn được làm đạo diễn.
Bạn hãy bình tĩnh. Đơn giản vì bạn đã quên những kỹ thuật cơ bản của việc viết KB. Đơn giản chỉ vì bạn quá bị ám ảnh bởi việc bấm máy quay. Bây giờ, hãy nhận thức rõ ràng bạn không thể bỏ qua giai đoạn xây dựng một KB tốt. Và ngay cả nếu người ta không nhắc đến những sự tìm tòi khám phá trong cách kể chuyện của bạn khi trao giải thưởng cho bạn, thì bạn vẫn biết rằng ở sâu trong tâm khảm mình, bạn rất biết ơn những tìm tòi khám phá đó.
Tác giả – Đạo diễn
Hiện nay, thường thì đạo diễn cũng chính là tác giả của bộ phim – hay nói cách khác – đạo diễn cũng chính là người viết kịch bản.
Ở Mỹ, người ta trả hàng triệu USD cho công việc viết KB. Người ta không ngần ngại đề nghị biên kịch viết đi viết lại, rồi thuê các các cố vấn để phục vụ người viết. Ở Mỹ, KB có vai trò tối quan trọng, sẽ không thể làm gì nếu không có KB tốt.
Và KB thì không thể ứng tác được. Với mong muốn chính đáng được làm phim bằng mọi giá, bạn quên mất rằng, đầu tiên, mình phải đội mũ của nhà biên kịch đã. Và bời vì chính bạn là người thực hiện KB của mình nên phải làm sao cho KB phải thật rõ ràng, mạch lạc nhất có thể.
Động não một chút
Trong KB phim dài, nhà biên kịch không có thời gian khai thác triệt để tất cả các tình huống trong các cảnh. Nhưng trong KB phim ngắn thì khác, công việc duy nhất của bạn chính là ở chỗ đó. Nếu dùng một từ người Mỹ hay sử dụng thì đó là từ MILKER – nghĩa là phải khai thác tối đa sự độc đáo của câu chuyện, vắt kiệt cốt tủy của câu chuyện như công việc của một người vắt sữa. Đó có thể gọi là nghệ thuật của phim ngắn. Đó chính là điều mà người ta chờ đợi ở bạn.
Để xem xét lại câu chuyện, bạn cần phải dỡ tung nó ra, chia thành các phần nhỏ, gần như cách mà một người thợ sửa xe vẫn làm. Đặt tất cả trước mặt và tự hỏi:
– Mình muốn kể chuyện gì nhỉ? – Điều gì làm mình quan tâm đến câu chuyện này? – Trong nhân vật, có cái gì làm mình thích thú? – Đoạn kết đã thực sự ấn tượng chưa? – Cách kể chuyện đã hấp dẫn chưa? Bạn sẽ thấy trên thực tế, diễn tiến của câu chuyện sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào cảm xúc mà bạn dành cho câu chuyện của mình, dành cho các nhân vật và dành cho cách xử lý câu chuyện. Sự quan tâm thích thú của khán giả cũng sẽ nảy sinh từ đó.
Lời khuyên nhỏ: Đừng ngần ngại cầu viện sự giúp đỡ! Không có gì hào hứng hơn là kể ra câu chuyện của mình. Người nghe sẽ là một tấm gương phản chiếu những ý tương của bạn. Và bạn sẽ thấy là khi trao đổi, bạn sẽ sắp xếp lại câu chuyện trong đầu mình một cách hợp lý hơn.
Nếu bạn không có ai để giúp thì có những cách sau:
– Ghi ra giấy tất cả những nảy sinh trong đầu, sắp xếp các ý tưởng đó lại, kể cá khi đó là những ý tưởng ký cục nhất. – Nói to và diễ hành động của nhân vật. Như vậy bạn sẽ thấy những hành động mà bạn định gán cho nhân vật có hợp lý không. – Ghi âm vào máy nếu bạn thấy khoogn ngại và tuần sau đó nghe lại những ý tưởng của chính mình. Chắc chắn sẽ hiệu quả đấy. Với cà nhân tôi thì tôi chọn phương pháp xây dựng dàn ý KB sơ lược trên giấy. Viết những ý tưởng của mình chữ đen trên giấy trắng sẽ rất kích thích sự tưởng tượng. Trang giấy trắng là một công cụ hỗ trợ hữu ích. Lúc đầu, bạn sẽ thấy nó như tờ nháp, nhưng hãy tự nhủ là bạn muốn cho chúng tôi chính tờ nháp đó! Thế thì những gì bạn sẽ chắt lọc từ một lô ý tưởng đó chỉ có lợi cho KB của bạn mà thôi.
Để bắt đầu, bạn hãy tự hỏi điều gì làm bạn thích thú ở trong cảnh (người đàn ông với bó hoa) mà bạn nhìn thấy. Hãy tự hỏi tại sao bạn lại muốn kể lại cảnh đó, và muốn làm phim kể về chuyện đó. Bằng cách tự đặt câu hỏi về những gì mà một hình ảnh khơi gợi trong bạn, chắc chắn bạn sẽ tìm thấy những suy nghĩ, thậm chí là những ý tưởng hay. Nhân vật này làm bạn xúc động, như vậy là bạn đã hóa thân vào nhân vật. Đến lượt mình, bạn phải làm sao để khơi gợi những ccamr xúc như vậy trong lòng khán giả. Chúng ta sẽ thấy, trong điện ảnh nhân vật có vai trò định hướng cảm xúc quan trọng như thế nào. Nhưng trước hết, bạn hãy làm nhiệm vụ sắp xếp trật tự các ý tưởng. Hãy tìm những hướng đi khác nhau.
Bài tập thực hành
Hãy tưởng tượng đây là một tờ giấy nháp, bạn hãy thả sức tư duy, hãy ghi ra tất cả nhưng suy nghĩ chợt nảy sinh trong đầu, tất cả những khả năng thích hợp với ý tưởng của bạn, với hình ảnh hoặc tình huống ban đầu mà bạn đã thấy. Sau đso bạn sẽ lựa chọn.
Một người đàn ông chờ đợi dưới cơn mưa với bó hoa trên tay Ý tưởng: – Anh ta đến chỗ hẹn với cô bạn gái cùng văn phòng, nhưng cô ấy e ngại một mối quan hệ tính cảm công vụ ẩn chưa nhiều trắc ẩn nên cô ấy không đến chỗ hẹn (quá cổ điển) – Người đàn ông có một cuộc hẹn do văn phòng môi giới tình cảm sắp xếp, cô gái không đến chỗ hẹn vì cô ấy đã thấy ảnh của anh ta. (cần phải suy nghĩ thêm) – Người đàn ông chờ bạn gái của mình, cô ấy muôn bỏ anh ta nhưng không dám (cũ rích) – Người đàn ông là một người bán hoa, anh phải giao hàng nhưng đánh mất địa chỉ (tóm lại, dù sao thì…) – Người đàn ông bị bệnh tâm thần phân lập, khi anh ta có một bó hao trên tay, anh ta cứ nghĩ mình là một người bán hoa (hừm..) – Người đàn ông nhận được bó hoa của một người phụ nữ vừa cãi nhau với người yêu, anh ta xúc động và đứng nguyên tại chỗ (không đến nỗi nào) – Người đàn ông, …ờ…
Thôi được, bạn không thể tìm ra thêm một ý tưởng nào nữa, tất cả những ý tưởng này đối với bạn thật nhạt nhẽo, cho dù một số hướng dẫn đã bắt đầu lộ diện. Vậy thì hãy chuyển sang một kỹ thuật khác mà tôi khuyên các bạn nên sử dụng mỗi khi các bạn tưởng tượng câu chuyện của mình và kết quả đã chứng minh là rất khả quan: hãy bắt đầu tưởng tượng đoạn kết.
Bối Cảnh Cuốn Hút Trong Cách Viết Kịch Bản Phim Ngắn
Bối cảnh cuốn hút trong cách viết kịch bản phim ngắn
Ba tam giác thiết yếu trong cách viết kịch bản phim ngắn: Nhân vật – Bối cảnh – Tình huống. Trong đó chọn bối cảnh như thế nào sẽ quyết định mạnh mẽ đến sự thành bại của phim ngắn. Vậy bí quyết nào giúp biên kịch phim ngắn có thể xây dựng bối cảnh thu hút?
Cách viết kịch bản phim ngắn và chớp bối cảnh thường ngày
Cách viết kịch bản phim ngắn cần chọn lọc những cảnh “đắt giá” trong cuộc sống hằng ngày, đem bụi “điện ảnh” phủ lên chúng. Những bối cảnh thường xuất hiện trong phim ngắn: Có thể là một chuyến tàu trở về quê hay cảnh hàng rong tại các công viên, lễ Giáng Sinh tại một xóm Đạo nhỏ,… Đặc trưng của cách viết kịch bản phim ngắn là sự gọn nhưng đủ tình huống. Sự nhạy cảm trong quan sát của biên kịch là điều không thể thiếu.
Những khoảnh khắc hàng ngày có thể trở thành bối cảnh đắt giá
Những bối cảnh thường nhật tạo nên sự gần gũi cho khán giả. Từ đó, họ dễ dàng bắt gặp đâu đó hình ảnh của họ hay bạn bè, người thân qua những thước phim ngắn của bạn. Sự đồng cảm của khán giả chính là điều mỗi người viết kịch bản phim ngắn hướng tới. Minh họa rõ ràng như phim ngắn “Xin lỗi..anh chỉ là thằng bán bánh giò” lấy bối cảnh: khu nhà trọ bình dân nghèo, công viên, những con đường quen thuộc của Sài Gòn. Bối cảnh khá gần gũi với cuộc sống cùng cốt truyện cảm động, phim ngắn đã tạo nên cơn sốt về châm ngôn tình yêu của giới trẻ vài năm về trước.
Cách viết kịch bản phim ngắn và quy tắc 3 thời khắc vàng trong bối cảnh
Cách viết kịch bản phim ngắn cần đảm bảo sự lựa chọn đúng bối cảnh. Vậy quy tắc 3 thời điểm điểm vàng cho bối cảnh phim ngắn là gì?
1. Bối cảnh tạo ra sự kiện đặc biệt trong cuộc đời nhân vật.
Đó có thể là lễ Giáng sinh và nhân vật chính cùng gia đình gặp một tai nạn bất ngờ. Và nhân vật chính là người sống sót duy nhất.
2. Bối cảnh tạo trạng thái cảm xúc mạnh mẽ cho khán giả.
Đây là loại bối cảnh tạo trạng thái mạnh mẽ cho khán giả: sự giận dữ tột độ, hay sự đồng cảm sâu sắc. Bạn nghĩ sao về khung cảnh công viên về đêm và những đứa trẻ đường phố co ro trong cái rét mùa đồng trên một ghế đá trơ trọi giữa công viên? Khán giả khó lòng vô cảm với bối cảnh đó.
Những góc đời bình dị luôn là bối cảnh gây hứng thú cho khán giả
Loại bối cảnh này được phù phép bởi sự sáng tạo của các biên kịch. Đây có thể là gầm cầu Sài Gòn hay những con đường Sài Gòn tối om. Hình ảnh những người xe ôm nằm vật vờ ngủ trên xe máy bên đường, hay những đứa trẻ sống dưới gầm cầu sẽ là những bối cảnh quen mà lạ. Vấn đề lạ chính là khán giả thấy chúng hằng ngày nhưng họ không thấy được những cảnh đời cơ cực đó khi Sài Gòn lùi vào giấc ngủ.
Cách viết kịch bản phim ngắn và đột phá trong bối cảnh
Cách viết kịch bản phim ngắn sáng tạo sẽ không thể thiếu đi sự bức phá trong chọn bối cảnh lạ.
Phương pháp tạo sự bức phá trong bối cảnh của một kịch bản phim ngắn:
1. Biên kịch cần xem xét những phim ngắn trước để học hỏi cách chọn bối cảnh. Đây là bài tập cơ bản để bạn bước vào con đường trải nghiệm làm phim ngắn. Sau đó tiến hành lọc ra những địa điểm quen mà lạ, lạ mà quen trong các phim ngắn và đưa ra những địa điểm riêng biệt.
Những bối cảnh đẹp luôn cần thiết trong những bộ phim ngắn hiện nay
2. Người viết kịch bản phim ngắn có thể tìm bối cảnh trong các truyện ngắn của các nhà văn. Đây là nguồn bối cảnh cực kỳ phong phú cho bạn khai thác.
3. Tính toán kinh phí làm phim ngắn để đưa ra bối cảnh phù hợp là việc hết sức cần thiết nếu bạn vẫn đang là sinh viên và có số vốn ít ỏi.
Viết Kịch Bản Phim Hài – Sitcom
Tại sao lại như thế? Tại sao từ vị trí dẫn đầu bây giờ sitcom lại bị quay lưng và phải bị triệt tiêu như thế? Xin phân tích một số lý do:
A. Câu chuyện thiu tính chặt chẽ và thiếu sáng tạo.
Như đã nói, bốn giai đoạn dẫn nhập – triển khai – lật tình huống – cao trào mỗi giai đoạn đều phải có kịch tính với lý do thoả đáng, và câu chuyện cần được chuyển tiếp từ giai đoạn này sang giai đoạn khác một cách tự nhiên. Nhưng thực tế, nhiều trường hợp mà câu chuyện ngay từ đầu đã thiếu hợp lý, chỉ dừng lại ở dạng liệt kê đơn thuần.
B. Sự thành công của sitcom chủ yếu dựa vào lời thoại.
Do đó, tốc độ nói, mật độ giữa lời thoại với lời thoại, hay sự hài hước ẩn trong từng câu nói v. v. . đều cực kì quan trọng. Ngoài ra cũng cần phải có một kết thúc hay bằng tiếng cười nhẹ nhàng. Đây là điều mà sitcom Việt Nam đã bỏ qua mất.
C. Sitcom mang thuộc tính là “phản ánh xã hội và sinh hoạt hiện tại”
để mang lại sự hứng thú và đồng cảm một cách tự nhiên cho người xem. Do đó: – Bối cảnh chính phải là nơi có thể chứa đựng tất cả những câu chuyện trong xã hội của chúng ta. – Mối quan hệ giữa những nhân vật xuất hiện trên nền bối cảnh đó cũng phải mang tính phổ biến và hợp lý. Có như vậy thì mới có được những câu chuyện phong phú và hấp dẫn.
D. Sitcom là dạng hài kịch nên dễ có những cảnh hành động thái quá do sơ suất.
Nhiều trường hợp diễn viên biểu lộ sự kinh ngạc thái quá, vui mừng thái quá, yêu đương thái quá v. v. . làm mất đi tính CHÂN thực của toàn bộ tình huống; hay cũng có nhiều trường hợp phá vỡ nhịp điệu tiết tấu của phim – vốn quyết định sự sống còn của sitcom.
E. Thời gian phân bố trong tập phim nhìn chung không hợp lý.
Như đã nói, một tập sitcom điển hình lý tưởng sẽ gồm khoảng 8~12 cảnh với thời lượng khoảng 30 phút. Nếu để các cảnh dồn dập trong suốt 1 tiếng thì quá dài, hay chỉ có 20 phút cho toàn bộ tình huống thì sẽ chẳng kịp thể hiện gì ngoài việc liệt kê sự kiện, do đó thất bại là điều đương nhiên.
F. Shot quay cơ bản của sitcom là Two Shots (cảnh 2 người).
Thuộc tính của sitcom là tái hiện sinh hoạt thường ngày, nhưng diễn viên lại thiếu sự tìm tòi ngay trong đời sống hiện thực. Do đó mà diễn như một con búp bê khiến khán giả nhàm chán.
TIM HIỂU CÁCH VIẾT KỊCH BẢN SITCOM 1. Sitcom là gì? SITCOM là từ gọi tắt của Situation Comedy, nghĩa là hài kịch tình huống. Mỗi tập phim có độ dài chừng 30 phút với những nhân vật xuất hiện cố định, những tình huống đưa ra mang tính hài hước, và mạch truyện được triển khai theo chiều tiến của thời gian.
Sitcom thường được thu tiếng trực tiếp trước các khán thính giả. Với những đặc trưng như thế nên Sitcom có những hạn chế nhất định, và “những câu chuyện xảy ra trong gia đình” trở thành đề tài lý tưởng cho các bộ phim sitcom.
Mỗi tập cũng tận dụng nguồn diễn viên cố định đã được phân. Chỉ tính đến việc phân vai mang tính cố định này thôi thì cũng thấy khó mà có thể tạo sự thay đổi mới mẻ, vì thế thường
người ta cần cho thêm một số nhân vật bên ngoài, và một vài người có thể thay đổi vai mới để đỡ nhàm chán.
Lý do phải hạn chế vai diễn đó là vì hạn chế về “ngân sách” và “thời gian”, chứ không phải là do sợ nhiều người xuất hiện thì sẽ gây rối phim. Bởi vì ngay từ bước khởi điểm, người ta phải luôn tập trung về phía các “sao”. Nhà biên kịch khi viết kịch bản cũng phải giới hạn trong không gian sân khấu mà mình đã xác định ban đầu cho mỗi tập phim. Việc tạo sân khấu mới (còn gọi là swing) sẽ tốn thêm kinh phí. Chỉ trong trường hợp mà swing thực sự cần thiết cho việc thể hiện câu chuyện, thì khi đó mới sử dụng, nhưng chỉ một hai cái thôi là được rồi. Sitcom do bị hạn chế về kinh phí và bối cảnh (sân khấu), do đó không giống như các dạng kịch bản phim truyền hình khác, việc sống còn của sitcom lúc này dựa vào “đối thoại và nhân vật”. Theo đó, khi viết kịch bản thì không được mạo hiểm đưa ra những cảnh khó quay hay tiêu tốn nhiều kinh phí.
Thực tế cách viết một tập phim hài kịch 30 phút giống với việc viết kịch bản chương trình cho 1 cảnh. Vì phim truyền hình thì dựa trên thị giác, nhưng sitcom thì không thể như vậy. Sitcom phải tạo tiếng cười dựa trên tình huống làm nổi bật nhân vật, các mối quan hệ và dòng câu chuyện. Như vậy, phim truyền hình sử dụng những yếu tố kịch, thông qua những bất hạnh kịch tính để vẽ lên tính nhân văn, nhưng sitcom thì vẽ tính nên tính nhân văn ngay trong sinh hoạt thường ngày. Và phim truyền hình thì cố gắng nói càng ít càng tốt, nhưng sitcom thì lại phải càng nói nhiều càng tốt.
2. Cách tiếp cận sitcom
Có chuyên gia thì cho rằng khả năng viết truyện hài là có thể học được, nhưng cũng có chuyên gia cho rằng đây là cảm giác bên trong – không thể truyền tải được. Hài kịch cũng có giai điệu, nhịp điệu như âm nhạc. Cá nhân tôi tin rằng mọi tác giả có thể phát triển khả năng thính giác mang tính hài kịch của mình thông qua luyện tập, nhưng thực tế thì số người may mắn rất hiếm. Việc làm phim hài hay viết truyện cười cần thiết phải có một năng khiếu đặc biệt.
Vấn đề là ở chỗ nếu bạn có khả năng gây cười thì đây cũng không phải là một điều kiện đủ để bạn viết kịch bản sitcom.
Mọi nhà biên kịch sitcom đều có một điểm chung, đó là cách giải thích hoàn cảnh diễn ra mỗi ngày; Tức là họ có thể nhận thức và giải thích về đời sống theo cách riêng của mình.
Hài kịch và phim truyền hình về bản chất giống như hai mặt của một đồng tiền, nhưng lại khác nhau ở một điểm, đó là cách tiếp cận, hay là quan điểm.
Những tác giả phim truyền hình nhìn sự vật một cách nghiêm trọng, còn tác giả hài kịch thì nhìn sự vật theo hướng hài hước. Tuy nhiên, tình huống viết kịch bản thì lại giống nhau.
Tạo tiếng cười trên những cái chưa hoàn thiện của con người – đó chính là nền tảng để làm nên sitcom – hài kịch tình huống
Khán giả cười khi thấy khuyết điểm của nhân vật bị phóng đại lên. Những khuyết điểm này dường như đâu đó người xem cũng có nó, vì ai trong chúng ta mà không có điểm yếu chứ. Có thể ta không tự nhận thấy nhưng người khác sẽ trông thấy khuyết điểm đó. Vì thế mà bật ra thành tiếng cười.
– Sitcom dành cho gia đình ( “ – Sitcom dành cho giới trẻ ( “ – Nonsense Sitcom (“Cuộc sống của người ngoài hành tinh”). Sitcom gia đình thì dễ tiếp cận hơn, tuy nhiên nếu không có phương pháp chặt chẽ và khéo léo, thì dễ trở thành dạng phim hài dài tập thông thường.
3. Cấu trúc của sitcom
Cấu trúc của sitcom hòan toàn khác với cấu trúc của phim truyền hình. Chẳng hạn, phim truyền hình thực hiện theo dạng nối tiếp liên tục, còn sitcom thường được tạo thành bởi 2 cảnh.
Và trong phim truyền hình thì cấu trúc mâu thuẫn của các nhân vật rất rõ ràng để triển khai các sự kiện, nhưng trong sitcom thì nếu làm rõ mâu thuẫn nhân vật quá thì sẽ khó mà triển khai các sự kiện.
Hiện nay công nghệ làm sitcom Việt Nam cũng chưa cao, nên ngay cả các hãng truyền hình cũng đánh đồng sitcom với phim truyền hình. Điều này là do thiếu hiểu biết về cách tạo mâu thuẫn nhân vật, cách triển khai mạch câu chuyện trong sitcom.
Giờ chúng ta hãy thử giải thích cấu trúc của sitcom dựa trên nội dung do các nhà chuyên môn phân tích sitcom của Mỹ.
Một kịch bản sitcom 30 phút thường bao gồm 2 phần, mỗi phần lại được tạo nên bởi khoảng 4~6 cảnh.
Tuy nhiên, do kịch bản đa dạng tùy theo từng tập hài kịch nên tôi nghĩ cách tốt hơn là chúng ta chọn một tập tiêu biểu trong số những tập được phát sóng.
Trong sitcom, Set-up chỉ toàn bộ công việc cần thiết trước khi bắt đầu làm phim. Đó chính là Nhân vật – Sự kiện – Nguyên nhân của câu chuyện.
Set-up đặt ra yêu cầu mang tính kịch đối với nhân vật sẽ xuất hiện. Do hạn chết về thời gian, set-up phải được hoàn tất trong một hai phương diện.
Nhân vật + đòi hỏi mang tính kịch + trở ngại + mâu thuẫn = tiếng cười
Sau khi đặt ra yêu cầu mang tính kịch, tất cả những cảnh sau đó phải đưa ra những trở ngại đối với yêu cầu trên, rồi tạo những mâu thuẫn xuyên suốt câu chuyện.
Đòi hỏi mang tính kịch đối với các nhân vật càng lớn, những trở ngại càng phức tạp thì kịch bản càng gay cấn và hấp dẫn.
Trong một tập gồm 2 phần, kết thúc phần 1 thì vấn đề đã được giải quyết, tuy nhiên nên để vấn đề này gây ra những vấn đề lớn hơn.
Để từ đó, phần 2 sẽ được bắt đầu bằng một vấn đề, rồi mọi cảnh sau đó sẽ đưa ra nhiều trở ngại hơn trong việc giải quyết vấn đề đó.
Cái làm nên sức mạnh để chúng ta ngồi xem đến phút chót chính là mâu thuẫn. Rốt cục, nhân vật có thành công trong việc đáp ứng các yêu cầu mang tính kịch hay không là do phần này quyết định. Việc giải quyết mâu thuẫn này phải để đến phút chót của tập phim.
Có một số điểm cần phải lưu ý khi viết kịch bản sitcom như sau:
1. Thứ nhất, phải tìm ý tưởng mới mẻ. Tuyệt đối không lặp lại những cái mà người xem đã phải xem chán ở trên TV.
2. Thứ hai, thực hiện khâu set-up thật nhanh. Nên để khán giả biết được hướng của câu chuyện ngay sau khi xem xong cảnh đầu tiên.
3. Thứ ba, tạo cấu trúc câu chuyện thật hiệu quả. Phát triển tình huống và giải quyết tình huống trong phạm vi 30 phút, phải sử dụng toàn bộ thiết bị đạo cụ của sân khấu.
4. Thứ tư, làm chủ được ý kiến riêng của các ngôi sao.
5. Thứ năm, tạo tình huống (twist) và chuyển tiếp (turn) hay trong cốt truyện.
Tôi đã từng nghe một người trong đoàn hài kịch rất thành công nói rằng khi viết kịch bản hài, tác giả không được cố gắng để gây cười.
Điều này cũng đúng vì khi tác giả đi tìm cái thú vị trong kịch bản thì phải tập trung vào yếu tố hài hước, hơn là cấu trúc của nó.
Tác giả sitcom phải sáng tạo nhiều mâu thuẫn và trở ngại thú vị trong từng tình huống nhất định. Những ý tưởng này có tác dụng rất lớn. Mong rằng bạn cũng viết kịch bản như thế. 4. Con đường đến với khán giả
Khi trả tiền đi xem phim, thì dù phim có dở tới mấy, khán giả cũng khó mà bỏ ra về.
Nhưng xem ti vi ở nhà thì khác, nếu họ không hài lòng với nội dung, thì họ sẽ bấm nút chuyển kênh ngay.
Mục tiêu cuối cùng của màn ảnh nhỏ là phải giữ chân ngay được khán giả, và làm sao đó để họ xem liên tục không bỏ được.
Chính vì thế mà truyền hình là phương tiện thông tin đại chúng tồn tại dựa trên “trick” và “hook”. Tác giả cần phải tính toán và nghiên cứu cách làm sao để có thể giữ chân được khán giả thật nhanh thông qua tác phẩm.
1. Phải nhanh chóng đi vào trọng tâm câu chuyện
2. Dẫn dắt các ngôi sao.
3. Đưa sự kiện vào bối cảnh trong nhà.
4. Vận dụng những tình huống phức tạp (twist) và cách chuyển cảnh (turn) thật bất ngờ. Từ “twist” dùng để chỉ việc làm cho tình huống trở nên rối rắm, còn “turn” mang ý nghĩa là lật lại tình huống. Một sitcom hấp dẫn là một sitcom mà trong cốt truyện có những tình huống bất ngờ, không thể dự đoán trước. Trong hài kịch, “twist” và “turn” tạo tiếng cười châm biếm bằng cách đưa ra những mâu thuẫn và tình huống hài hước cần thiết.
5. Đưa những cảnh sinh hoạt vào
6. Kết thúc mỗi phần phải làm sao cho thật gay cấn
Một sitcom 30 phút được chia làm 2 phần. Mỗi phần là một đơn vị độc lập có những vấn đề và cao trào riêng, do đó kết thúc phần trước phải tạo đoạn mở cho phần sau.
7. Chú ý trong từng cảnh, nhất là phần kết thúc cảnh.
Cuối cảnh còn được gọi là điểm nút (button), để chỉ vai trò quan trọng của nó trong việc tháo gỡ vấn đề.
8. Vận dụng “teaser” và “ tag”
“Teaser” để chỉ phần mở đầu tác phẩm, còn “tag” chỉ phần kết tác phẩm. Ý tưởng để tạo ra một kịch bản hay có ở bất cứ nơi đâu. Cái cần thiết với tác giả đó là sự quan sát. Họ cần phải đọc tất cả những ấn phẩm đựơc xuất bản như báo, tạp chí v. v… Trên xe cũng vậy, thay vì nghe nhạc thì phải đặt máy ghi âm ở bên. Trong khi lái xe cũng có thể nảy ra ý tưởng nào đó. Bất cứ khoảnh khắc nào ý tưởng cũng có thể bật ra. Hãy chú ý lắng nghe bạn bè xung quanh nói chuyện, và hãy thử nhớ lại những việc đã diễn ra của mình. Hãy tích cực tìm kiếm ý tưởng ở bất cứ nơi đâu, bất cứ khi nào.
5. Các giai đoạn phát triển câu chuyện
Giờ thì chúng ta hãy thử nghĩ cách làm sao để có thể áp dụng được những lý thuyết đã học cho đến bây giờ. Kịch bản bắt đầu từ đâu đây? Để phát triển câu chuyện, tác giả cần phải trải qua những giai đoạn nào?
Giai đoạn 1: Tìm ý tưởng
TV là phương tiện thông tin đại chúng. Khi cố gắng đưa ra ý tưởng nào đó, nhà biên kịch luôn luôn hỏi: Ý tưởng này liệu có hấp dẫn được ít nhất là vài triệu khán giả xem truyền hình?
Câu hỏi này có ý nghĩa vô cùng lớn. Liệu chúng ta có biết được cái gì hấp dẫn, hấp dẫn theo cách nào đối với chừng ấy con người không? Chúng ta sẽ không thể làm được nếu không nhận ra “chúng ta là khán giả”. Nếu ý tưởng thật sự lôi cuốn được bản thân chúng ta, thì cũng có khả năng người xem cũng đồng cảm. Giả sử ý tưởng này lôi kéo chúng ta không chuyển sang dòng suy nghĩ khác, thì nó cũng sẽ giúp khán giả tiếp tục xem mà không bấm chuyển sang kênh khác khi được thể hiện thành tác phẩm. Hãy tìm ý tưởng khi đặt ra cho mình những câu hỏi “Kinh nghiệm của tôi có thể đồng nhất với đa số người xem được không? Có cái gì chứa đựng bên trong những người xem kia? ”
Đưa ra những “phủ định” (từ chối) cũng được. Dù bạn là ai, dù bạn trông thế nào thì bạn cũng đã từng bị “từ chối”. Nhưng việc phủ định đó đồng thời với việc bạn xuất phát lại.
Khi cảm nhận được mầm ý tưởng đã chín muồi, thì đó là lúc bạn phải chuyển sang giai đoạn tiếp theo.
Người biên kịch tự hỏi mình những câu hỏi cần thiết có thể biết được phản ứng chính xác của khán giả, từ đó gieo mầm ý tưởng. Sau đó, nhà biên kịch viết ra vài dòng để ghi lại ý tưởng cũng như hướng đi của câu chuyện.
Về căn bản thì các dòng ghi nhanh này bao gồm Nhân vật xuất hiện – Đòi hỏi – Mâu thuẫn – Hành động và Giải quyết. Hãy nhớ rằng nếu bạn không thể định nghĩa những điều này, thì bạn cũng không thể viết kịch bản. Trong khi chuẩn bị và viết kịch bản, phải bám theo phương hướng chính của câu truyện, không được đi lệch ra khỏi mục tiêu ban đầu.
Giai đoạn 3: Lập cấu trúc phân bổ thời gian
Giai đoạn này giúp cho kịch bản rõ ràng hơn.
Đối với một bộ phim dài tập, thì khi liên kết các tập nhỏ với nhau chúng ta có một cái nhìn toàn diện về toàn cục bộ phim. Tương tự như thế, trong một tập phim nhỏ thì việc phân nhỏ thời gian một cách rõ ràng cho từng phần của phim cũng cần thiết cho việc triển khai câu chuyện.
Giai đoạn 4: Phát hiện bước ngoặt chính
Việc bạn viết kịch bản mà chẳng chẳng biết mình đang đưa câu chuyện đi đến đâu thì cũng giống như việc bạn đi tìm đường mà chẳng biết hướng nào.
Kịch bản của Screenplay được chia thành 3 phần. Phần 1 là set-up, thể hiện trên kịch bản khoảng 25~30 trang. Quan trọng là cuối phần này phải có một cách chuyển cảnh tự nhiên để giới thiệu phần sau.
Điểm chuyển cảnh quan trọng sang phần 2 – phần triển khai câu chuyện. Phần này được thể hiện trên khoảng 45~65 trang giấy. Điểm chuyển cảnh của phần 2 này sẽ chuyển hướng câu chuyện vào phần 3 của tập phim.
Phần 3 là phần giải quyết vấn đề, được thể hiện trên khoảng 25~35 trang giấy.
Nắm được những điểm mấu chốt chuyển cảnh quan trọng sẽ giúp giải quyết công việc hiệu quả hơn. Về cơ bản, thì trước khi vạch đường đi cho mình phải quyết định đích đến đã. Có như vậy mới không đi lạc khỏi cốt truyện, tạo tiêu điểm và tính rõ ràng cho kịch bản.
Giai đoạn 5: Phát triển nhân vật
Cấu trúc chỉ duy trì cho câu chuyện hợp lý, còn ở mỗi cảnh thì cái mà giữ chân khán giả đó là nhân vật xuất hiện trên phim. Một khi quyết định cốt truyện, cấu trúc thời lượng và điểm chuyển cảnh (turn) rồi thì việc nhân vật xuất hiện như thế nào sẽ tự động được hé mở.
Nhân vật chính mà không nêu bật được cá tính của mình thì kịch bản đó sẽ chẳng đi đến đâu. Ngược lại, nếu nhân vật rõ nét thì không chỉ giúp rất lớn cho người biên kịch, mà còn có thể thay đổi toàn bộ kịch bản theo chiều hướng tốt hơn.
Những người xuất hiện trong cuộc sống riêng tư hay công việc của nhân vật xuất hiện được gọi là nhân vật xuất hiện của câu chuyện. Đời sống và những nơi đến của họ trong phim cũng sẽ mang tính cố hữu, không thể thay đổi.
Để phát triển nhân vật xuất hiện, hãy nhớ rằng không nhất thiết phải chờ đến giai đoạn thứ 5. Có tác giả phát triển nhân vật trước khi tìm điểm chuyển tiếp (turn) hay hình thành cốt truyện. Tuy nhiên, quan trọng nhất là công việc phát triển nhân vật này phải được thực hiện xong xuôi trước giai đoạn 6.
Giai đoạn 6: Đi vào từng cảnh
Sau khi kết thúc công đoạn phát triển nhân vật thì sẽ bước vào giai đoạn xây dựng cảnh – là một điểm chuyển quan trọng của kịch bản. Đây là một trong những công đoạn quan trọng nhất khi phát triển kịch bản – là nơi mà cấu trúc kịch bản được hình thành.
Tại thời điểm này thì chúng ta đã biết mình đang đi về đâu. Vấn đề bây giờ là đến nơi đó bằng cách nào thôi. Vì mục đích này thì chúng ta nên sử dụng Index Card. Mỗi card đều diễn tả một cảnh nào đó. Trên mỗi card có ghi địa điểm, nhân vật xuất hiện trong cảnh, tóm tắt sơ lược đoạn truyện này.
Nên nhớ, nếu như cảnh không thể phản ánh và phát triển cốt truyện, và nếu không thể giải thích tính cách của nhân vật và nội dung của câu chuyện một cách thuyết phục, thì hãy loại nó ra khỏi kịch bản. Trên sóng truyền hình, tuyệt đối không có thời gian thừa cho những cảnh như thế.
Sau khi hoàn tất giai đoạn này, chúng ta lại quay về về quá trình triển khai cơ bản kịch bản. Do có thể thay đổi dễ dàng thứ tự của các card, giai đoạn này có thể điều chỉnh cấu trúc cần thiết của kịch bản.
Giai đoạn 7: Sắp xếp các scene (cảnh)
Đây là giai đoạn viết lại những lời thoại hay tóm tắt những cảnh quay. Chúng ta biết mỗi cảnh cần phải thực hiện vai trò triển khai câu chuyện. Giờ thì chúng ta chuyển sang công việc chuẩn bị dể phát hiện ra những yếu tố bên trong mà mỗi cảnh có thể áp dụng.
Công việc sắp xếp các scene là giai đoạn mang tính sáng tạo cao trong quá trình phát triển kịch bản. Công đoạn này giúp cho câu chuyện trở nên sinh động. Việc mà nhân vật làm là gì? Làm thế nào để thông tin được cung cấp một cách thích hợp? Yếu tố bên trong của mỗi cảnh mà các nhân vật có thể vận dụng đó là gì?
Khi viết scene, đôi khi người biên kịch còn có thể tự do thể hiện ý tưởng và lời thoại hơn cả khi tạo khung kịch bản. Công đoạn này quan trọng không phải là sẽ phải nói thế nào, mà là nói cái gì và làm thế nào để cảnh thật tự nhiên.
Nhà biên kịch trong công đoạn này làm việc cũng giống như người họa sĩ đang ngồi bên giá vẽ. Trước khi viết bản thảo, bạn hãy chỉnh sửa những chỗ cần thiết trong khi cắt, dán các cảnh. Công việc không bao giờ có kết thúc. Một kịch bản tốt chỉ có thể ra đời sau khi thực hiện thật triệt để những công việc cần thiết. Xin đừng xem thường giai đoạn này. Vì con đường tắt thì rốt cục cũng chỉ là con đường tắt mà thôi.
Giai đoạn 8: Viết bản thảo
Những thao tác cơ bản gần như đã hoàn thành. Giờ thì phải bắt đầu đối chiếu với hình thức kịch bản để viết. Giờ bạn phải sử dụng những công cụ như lời thoại, cốt truyện, nơi chốn để kể ra câu chuyện của bạn. Trong quá trình khai thác kịch bản, chúng ta đã phải nắm được trước cấu trúc của câu chuyện rồi. Và cũng phải vẽ sẵn trong đầu cách thức mà câu chuyện được triển khai từ đầu cho đến khi kết thúc, từ việc hình dung ra từng cảnh, cho đến cách truyền đạt thông tin một cách hợp lý.
Điều quan trọng nhất bây giờ chỉ là viết ra tất cả những điều đó. Hãy viết lên tờ giấy. Nhưng không được để những chỉ trích bên trong làm ảnh hưởng đến mình. Không thể cầu toàn trong mọi việc. Hãy nên nhớ rằng, gọi nó là bản thảo, vì nó được viết ra là để tiếp tục chỉnh sửa.
Giờ thì bạn đang ngồi trước tờ giấy trắng và phải đối mặt với hàng loạt những câu hỏi. Liệu mình có thể làm được không? Tuy nhiên, bạn sẽ không thể làm được nếu không có sự đấu tranh. Trước tiên cứ thử đi đã.
Giai đoạn 9: Biên tập lại (công việc sửa chữa kịch bản)
Giai đoạn này chúng ta sẽ mài giũa lại kịch bản, cắt bớt hay thêm vào để hoàn thiện tác phẩm. Phải sửa đến khi câu chuyện phải rõ nét thì mới được. Nhân vật xuất hiện cũng được nhấn mạnh, lời thoại và hành động cũng sắc sảo và chặt chẽ.
Thời điểm này thì bạn được phép tự phê bình. Một tác phẩm kiệt xuất được ra đời trong giai đoạn sửa chữa kịch bản.Công việc biên tập lại chỉ kết thúc khi bạn xem kịch bản của mình và nghĩ rằng trong cuộc đời sẽ không thể viết được kịch bản nào hay hơn thế nữa. Giai đoạn 10: Marketing
Ngay cả khi kịch bản đã hoàn tất thì cũng không được dừng sáng tạo. Lúc này thì nhà biên kịch phải trở thành một nhân viên bán hàng.
Giai đoạn 11: Bán hàng
Khi đã bán được sản phẩm thì lúc này sự nỗ lực của bạn trong suốt thời gian qua sẽ được đền bù.
Bạn đang xem bài viết #30: Viết Kịch Bản Phim Ngắn trên website Toiyeucogaihalan.com. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!